شاهد-علوم تجربي  

اختلاف پتانسيل الكتريكي

تعريف: عاملي را كه موجب جريان يا شارش بارهاي الكتريكي از يك نقطه به نقطه ديگر مي شود،اختلاف پتانسيل الكتريكي مي نامند.

بنابراين بار الكتريكي مي تواند خودبخود از نقطه اي با پتانسيل الكتريكي بيشتر به نقطه اي با پتانسيل الكتريكي كمتر شارش نمايد. اما براي شارش بار الكتريكي از پتانسيل كمتر به پتانسيل بيشتر بايد كار انجام داد( مثل شارش آب بين دو نقطه كه با هم اختلاف ارتفاع دارند). اختلاف پتانسيل الكتريكي را با نمادV نشان مي دهند. و يكاي آن ولت است

 س: وسيله اندازه گيري اختلاف پتانسيل چيست و چگونه در مدار قرارمي گيرد؟

ج: ولت سنج است. اين وسيله با قسمتي از مدار كه مي خواهيم اختلاف پتانسيل دو سر آن را اندازه بگيريم، به صورت موازي قرار داده مي شود. براي اندازه گيري دقيق، مقاومت داخلي ولت سنج بايد خيلي زياد باشد تا از آن جرياني عبور نكند.

 س: مولد يا باتري چيست؟

 ج: - مولد بين دو نقطه اختلاف پتانسيل الكتريكي به وجود آورده و سبب حركت  بارهاي الكتريكي مي شود. در واقع مولد به بارهاي الكتريكي انرژي مي دهد . در يك مدار الكتريكي، در صورتي كه مدار به درستي بسته شده باشد؛ جريان الكتريكي به وجود مي آيد و لامپ روشن مي شود. براي به وجود آمدن جريان الكتريكي وجود قوه يا باتري ضروري است. . پيل يا مولد را با علامت نشان  مي دهند.(|+ نمايانگر پايانه مثبت و -| نمايانگر پايانه منفي مولد است.)

به قوه و باتري مولد جريان الكتريكي گفته مي شود. در يك مولد صورتي از انرژي به انرژی الكتريكي تبديل مي شود. اساس کار همه ی باتریها یکسان است و در همه ی آنها یک تبديل صورت می گیرد، تبدیل نوعی انرژی به انرژی الکتریکی. به عنوان مثال، باتری خورشیدی، انرژی گرمایی خورشید را به انرژی الکتریکی تبدیل می کند.
باتری هایی مانند باتری اتومبیل، پیلها یا سلولهایی ولتایی هستند. در این نوع پیلها، از یک واکنش شیمیایی برای تولید انرژی الکتریکی استفاده می شود.

تيغه ي روي را كه داراي بار منفي است قطب منفي يا الكترود منفي و تيغه مس را كه بارالكتريكي مثبت است قطب مثبت يا الكترود مثبت مي نامند.

 ۲-پيل خشك:

پيل هايي كه در چراغ قوه مورد استفاده قرار مي گيرند، پيل خشك مي نامند.

ظرف محتوي الكتروليت از روي ساخته شده است كه خود قطب منفي پيل را تشكيل مي دهد. قطب مثبت آن ميله اي از جنس كربن است. الكتروليت آن خميري از آمونيوم كلريد (نشادر) و يك ماده ژلاتيني است. براي جلوگيري از خشك شدن خمير قسمت بالاي پيل را با يك ورقه فيبر توسط قير كاملا مسدود مي كنند.

هر مولد جریان الكتريكي داراي يك مشخصه به نام ولتاژ يا اختلاف پتانسيل الكتريي است.

اختلاف پتانسيل الكتريكي، عامل ايجاد جريان الكتريكي در مدار است. يعني براي ايجاد جريان در يك مدار، بايد توسط يك مولد، بين دو سر مدار، اختلاف پتانسيل برقرار كنيم، جريان الكتريكي همواره از جسمي كه پتانسيل الكتريكي بيش تري دارد به جسمي كه پتانسيل كمتري دارد مي باشد.

 ۳-باتري اتومبيل

 اجزائ تشكيل دهنده :هر خانه باتري داراي دو پايانه مثبت و منفي است .( باتری اتومبیل از ورقه هایی یک درمیان از سرب Pb و سرب اکسید PbO2 ساخته شده است)
قسمت سوم مايع درون باتري است كه الكتروليت نام دارد
الكتروليت باتري محلول رقيق سولفوريك اسيد است .

 تفاوت هاي بين باتري معمولي و باتري اتومبيل در چيست؟

تفاوت ها را از نظر ولتاژ- عمر مولد و... تحقيق كنيد و گزارش كار خود را به كلاس ارائه دهيد.

1- باتري معمولي قابل شارژ( پر كردن) نيست اما باتري اتومبيل را مي توان به دفعات خيلي زياد دوباره شارژ كرد.

2- ولتاژ باتري اتومبيل بيشتر از ولتاژ باتري معمولي است.

 نكته: اختلاف پتانسيل بين پايانه هاي قوه ي معمولی برابر 5/1 ولت, باتري ماشين هاي معمولي 12 ولت و كاميون ها 24 ولت يا بيش تر است.

3- عمر باتري اتومبيل بيشتر از باتري معمولي  است.