آشنایی با خرما و خواص آن
خرما میوه‌ای است بهشتی که نام آن در کتاب‌های مقدس آسمانی بارها تکرار شده است. گیاه‌شناسان معتقدند که به احتمال قریب به یقین خرما از سرزمین‌های حوالی خلیج فارس منشا گرفته است.
خرما در دوران باستان به فراوانی در سرزمین‌های بین دو رود نیل و فرات
وجود داشته و گفته می‌شود محدوده رشد آن در دوران پیش از تاریخ از سنگال تا
حوزه رودخانه ایندوس در شمال هند را در برمی‌گرفت.
شواهد باستان‌شناسی مربوط به کشت خرما در غرب عربستان به ۴۰۰۰ سال پیش از
میلاد مسیح تعلق دارند. خرما در این نواحی به عنوان نماد باروری و زایش
مورد توجه خاص مردم بوده است و چادرنشین‌‌ها آن را در واحه‌های بیابانی
می‌کاشتند.
اعراب خرما را با خود به اسپانیا بردند. بعدها بتدریج خرما از آسیا و عمدتا
خاورمیانه به استرالیا و قاره آمریکا نیز برده شد. سیاحان اسپانیایی نیز
خرما را به نیومکزیکو و کالیفرنیا معرفی کردند تا جایی که کالیفرنیا امروزه
یکی از تولیدکنندگان خرماست.
بیش از ۳۰۰۰ نوع خرما در جهان شناخته شده است که برخی از آنها مانند هلیله، مضافتی، شکری چرپان و بارشاهی در ایران وجود دارد.
تا ۳۰ درصد وزن خرما را آب تشکیل می‌دهد. میوه خرما ۲ درصد پروتئین و کمتر از ۲ درصد چربی و املاح دارد. پروتئین و آب موجود در آن بسته به نوع خرما و مرحله رسیدن آن فرق می‌کند.
۱۰۰ گرم خرمای تازه دارای ۱۶۳ کیلوکالری انرژی ، ۰٫۹ گرم پروتئین ، ۰٫۳ گرم چربی ، ۳۸ گرم گلوسید ، ۳۰ میلیگرم فسفر ، ۱٫۳ میلیگرم آهن ، ۶۵۰ میلیگرم پتاسیم ، ۶۵ میلیگرم منیزیم ، ۷۰ میلیگرم کلسیم ، ۲ میلیگرم آهن ، ۲٫۲ میلیگرم نیاسین است.
به دلیل سدیم کم آن (یک میلیگرم در ۱۰۰ گرم خرما)، برای افراد دچار فشار خون بالا که باید رژیم کم سدیم داشته باشند، مفید است.
تحقیقات نشان داده خرما با توجه به داشتن مقدار قابل توجه فیبر خوراکی می‌تواند از بسیاری سرطان‌ها مانند سرطان کولون و معده پیشگیری کند.
یکی از خواص خرما ملین بودن آن است. اگر ۶ تا ۷ عدد خرما را در ۲ لیوان آب جوش خیس کرده و صبح و شب آن را به صورت گرم بنوشید خاصیت آن را به وضوح می‌بینید.
خاصیت دیگر خرما، خنثی کردن اسید معده است، از آنجا که زیادی اسید معده باعث ترش کردن و دل‌درد می‌شود، در طب سنتی چین برای رفع دل درد ۲ تا ۳ عدد خرمای تازه و له شده را در آب جوش انداخته آن را هم زده و می‌نوشند.
مراحل تکامل خرما
میوه خرما از زمان تشکیل تا هنگام رسیده شدن باید ۴ مرحله را پشت‌سر بگذارد که عبارتند از: مرحله نخست که میوه‌ای به رنگ سبز، سفت و تلخ است و به آن (چاقالی) می‌گویند، ذخیره قند خرما در این مرحله گلوکز و فرکتوز است.
مرحله دوم ۶ هفته به طول می‌انجامد. در این مرحله میوه هنوز سفت است، اما رنگ آن به زرد نارنجی یا قرمز تغییر می‌یابد و ذخیره قند آن عمدتا ساکاروز است و به آن خرما خارک می‌گویند.
مرحله سوم که به آن رطب می‌گویند، ۴ هفته طول می‌کشد. میوه در این مرحله نیمه رسیده و به رنگ قهوه‌ای است.
مرحله چهارم ۲ هفته طول می‌کشد. در این مرحله میوه رسیده است. برخی میوه را وقتی رنگش هنوز روشن است، برداشت و برای رسیده‌تر شدن در شرایط دمایی مناسب انبار می‌کنند. مثل رطب مضافتی و کبکاب (زرد طلایی) و بعضی دیگر در گرمای خرماپزان بر سر نخل می‌مانند تا نیمه‌خشک شود که به آن خرما می‌گویند، مثل خرمای پیارم.
۱۰ نکته درباره خرما
۱- سعی کنید به جای قند و شکر از خرما برای نوشیدن چای استفاده کنید.
۲- در آشپزی و شیرینی‌پزی نیز به جای شکر می‌توانید از خرما استفاده کنید.
۳- ورزشکاران به علت فعالیت زیاد، می‌توانند از عصرانه‌ای مقوی که با خرما باشد استفاده کنند.
۴- خرما برای کاهش چربی‌های خون موثر است.
۵- با مصرف خرما می‌توان احتمال ابتلا به پوسیدگی دندان را کاهش داد. عصاره خرما با جلوگیری از رشد میکروب عامل پوسیدگی دندان، احتمال ابتلا به این عارضه را کاهش می‌دهد.
۶- خرما میوه بسیاری مغذی و کامل است که می‌توانید به همراه چای یا آب جوش در افطار آن را میل کنید.
۷- خرما دارای قند زیادی است. در واقع حدود۷۰ درصد آن را کربوهیدرات تشکیل می‌دهد، ۲۵ درصد قند آن ساکاروز و ۵۰ درصد آن گلوکز است.
۸- فیبر موجود در خرما برای بهبود عملکرد سیستم گوارش و هضم و دفع مواد غذایی مفید است.
۹- کسانی که بیماری قند دارند باید کمتر از این میوه استفاده کنند.
۱۰- برای خواب راحت و با آرامش می‌توانید قبل از خواب یک عدد خرما و یک لیوان شیر گرم میل کنید.
خواص خرما دراحاديث وروايات
پیامبر خدا(ص): بر شما باد برنی؛ چرا که خستگی را از میان می برد، در برابر سوز سرما گرمی می دهد، در برابر گرسنگی سیر می کند و در آن، هفتاد و دو باب شفاست.
پیامبر خدا(ص): عجوه از بهشت است و درمان زهر، در آن است.
امام علی(ع): خرما بخورید چرا که شفای دردها در ان است.
الکافی: -به نقل از ابو عمرو، از مردی- از امام صادق(ع): «بهترین خرمای شما، خرمای برنی است. دردها را می برد و خود، بیماری نمی زاید، خستگی را می زداید و زیانی در بر ندارد، بلغم را از میان می برد و با هر خرمایی، سازگار است.»
در روایتی دیگر است که فرمود: «[غذا را] گوارا و سبک می کند، خستگی را می برد، و سیر می کند.»
پیامبر خدا(ص): جبرئیل گفت: «خرمای برنی ... آب ستون فقرات را می افزاید.»
امام صادق(ع): هیئت بنی عبد القیس بر پیامبر خدا وارد شدند. پس، ظرف خرمایی بافته از شاخه های خرما پیش روی ایشان نهادند.
پیامبر خدا پرسیدند: «صدقه است یا هدیه؟»
گفتند: هدیه است. پیامبر(ص) فرمود: «این خرماها از کدام نوع است؟»
گفتند: ای پیامبر خدا! از خرمای برنی است.
فرمود: «این، جبرئیل است. به من خبر می دهد که در این خرمایتان، نه ویژگی است: شیطان را به دیوانگی می افکند؛ پشت را قوی می کند؛ بینایی و شنوایی را افزون می سازد؛ انسان را به خدا نزدیک می کند؛ انسان را از شیطان، دور می سازد؛ غذا را هضم می کند؛ درد را می برد؛ و دهان را خوش بو می نماید.»
دعائم الأسلام: درباره ی امام صادق(ع) نقل شده که یکی از یارانش نزد ایشان غذایی خورد. چون سفره غذا را برچیدند، امام(ع) گفت: « ای کنیزک! آن چه داری، بیاوذ.»، او نیز خرما آورد.
آن مرد گفت: قربانت شوم! اکنون، هنگام میوه(ی سر درختی) و انگور است! و آن هنگام، تابستان است.
فرمود: «بخور، که این خوی پیامبر خدا است. پیامبر خدا فرمود: در عجوه، نه بیماری ای هست و نه عارضه ای.»
امام صادق(ع): صرفان، نیکو خرمایی است؛ نه در آن بیماری ای است و نه عارضه ای.
بهترین افطاری و سحری
پیامبر خدا(ص): خرما، چه خوش سحری ای است!
پیامبر خدا(ص): اگر کسی از شما روزه بود، با خرما روزه بگشاید و اگر خرما ندید، با آب؛ چرا که آب، پاک کننده است.
پیامبر خدا(ص): خداوند –تبارک و تعالی- و فرشتگان او، بر استغفار کننده گان و سحری خوران در سحرگاهان، درود می فرستند. پس، بایسته است هر کدامتان سحری بخورید، هر چند به جرعه ای آب باشد. اما بهترین سحری ها، سویق و خرماست.
امام صادق(ع): بهترین سحری های شما، سویق و خرماست.
این وبلاگ جهت استفاده ی دانش آموزان وهمکاران محترم بخصوص دانش آموزان مدرسه ي شاهدامام محمدباقر(ع)مي باشد.